تاریخچه مبلمان زمان مصر باستان

استفاده از مبل در مصر باستان و به ویژه در میان طبقه اشراف آن دوران جایگاه بسیار ویژه ای داشته است. تصاویر صندلی ها و تخت های طلاکوب فراعنه مصر بیانگر این موضوع است که صنعت مبلمان در زمان مصر باستان رونق داشته است. صندلی ها و مبلمان از دیرباز نشان دهنده قدرت و بزرگی بوده است که به منظور آسایش بیشتر اشراف طراحی می گردید.

جایگاه مبل در مصر باستان

در دوران پادشاهی مصر باستان که اوج شکوفایی تمدن مصر به شما می رود فرعون ها قدرت را به دست داشتند و خود را جانشین خدا بر زمین می دانستند. علاوه بر ساخت آرامگاه های با شکوه که امروزه آن را به شکل اهرام معروف مصر می شناسیم، فرعون ها برای نمایش مقاوم خدایی خود به تاج و تخت و مبلمان سلطنتی نیز اهمیت ویژه ای می داند.

مردم مصر و پادشاهان (فرعون ها) در این دوران به دنیای پس از مرگ اعتقاد ویژه ای داشتند و تصور می کردند که پس از مرگ، مرده ها زنده می شوند. به همین دلیل به مومیایی کردن مردگان خود تحت مراسم و مناسک خاص می پرداختند. در کنار این اعتقادات، با توجه به اینکه فراعنه را خدایان خود می دانستند، به نشستن آنها روی صندلی ها و مبل سلطنتی مصری تاکید و اهمیت ویژه ای قائل بودند. بطوریکه حتی برای سفر پس از مرگ خود نیز برخی وسایل استراحتی نظیر مبلمان، تخت خواب و غیره را برای مردگان فراهم می کرده اند.

ویژگی های مبل های قدیمی مصری

تولید کنندگان مبلمان در زمان مصر باستان، آنها را با استفاده از متریال اولیه متفاوتی می ساختند. ذوق و جوهره هنری در ساخت این مبلمان آنها را به آثار باستانی و هنری ویژه ای مبدل نموده است. بطوریکه در ساخت برخی از این مبلمان باستانی از فلزات گران بهایی همانند نقره یا طلا نیز استفاده می شده است.

نکته جالب توجه در شکل ظاهری مبل های ساخته شده در این دوران، طراحی پایه های صندلی ها و مبل ها بوده است. بطوریکه از شکل پای حیوانات به ویژه شیر و پلنگ به منظور نمایش قدرت و شکوه بیشتر در بخش پایه های مبلمان خود استفاده می کرده اند.

همچنین متریالی نظیر عاج فیل، فلزاتی نظیر برنج و متریال تزئینی نظیر مروارید و … از مواردی بود که در ساخت مبلمان سلطنتی در زمان مصر باستان مورد استفاده قرار می گرفته است. البته متریال امروزی تری نظیر لاک الکل و سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی نیز در آن زمان در مبلمان فراعنه و اشراف کاربرد داشته است.

مهم ترین بخش سازنده مبلمان مصر باستان، چوب های خاصی بوده است که تعیین کننده میزان ارزش مبل نیز می باشد. به ویژه چوب درختانی نظیر انجیر، سدر، آبنوس، بلوط، زیتون و … که در ساخت مبل های مصری کاربرد ویژه ای داشته اند. البته برخی از انواع چوب که در ساخت صندلی ها و مبلمان مصری در زمان گذشته استفاده شده اند در مصر وجود نداشتند. بلکه از سایر کشورها وارد می شده اند. به همین دلیل مبلمان ساخته شده از این چوب ها به مراتب گران قیمت تر و تنها ویژه خانواده های اشراف و سلطنتی بوده اند.

طرح های شاخص

از شاخص ترین طرح های به کار رفته در ساخت مبلمان در مصر باستان نمایش مراسم تشییع جنازه ها در مقبره ها می باشد. زیرا نشان دهنده شکوه و قدرت و در عین حال باورهای عمیق مردمان مصری در آن زمان بوده است. معمولا در این تصاویر اعضای خانواده فرد فوت شده بر روی صندلی هایی با پایه های شبیه به پای شیر یا نیمکت هایی با پشتی های کوتاه نشسته اند. همچنین میز کوتاهی در مقابل آنها قرار دارد که بر روی آن قربانی ها و … را قرار می داده اند.

از نمونه ویژه این طراحی ها می توان به تخت توت آنخ آمون اشاره کرد که دارای ظاهری جذاب و خیره کننده است. قدمت این تخت به ۱۳۲۵ قبل از میلاد بر می گردد و در ساخت صندلی های آن از طلا و نقره و سایر سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی استفاده شده است. شکل پنجه شیر در پایه ها و سر شیر در قسمت دسته ها نمایانگر اوج قدرت پادشاه و شکوه فرعون بوده است. استفاده از بال نیز برای نشان دادن قدرت خداگونه توت آنخ آمون بوده است.

مشخصات مبلمان مصر باستان

میان سبک مبلمان مصری امروزی با مبل های باستانی مصر قدیم تفاوت های عمده ای وجود دارد. از بازر ترین مشخصات مبلمان قدیمی مصری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• استفاده از تشک های نرم به منظور راحتی بیشتر
• طراحی با استفاده از تصاویر خدایان در بخش تاج مبلمان
• استفاده از پایه هایی با طرح پنجه حیوانات به ویژه شیر
• طراحی شیب دار تخت ها برای لم دادن و راحتی بیشتر در زمان استراحت
• بهره گیری از چرم در تزئینات و محل قرار گیری سر در تخت ها
• استفاده از سایبان برای صندلی ها و مبلمان فضای باز

شاید تصاویر خدایان روی تاج های مبملان نظر شما را بخود جلب کرده باشد. دلیل استفاده از این تصاویر اعتقاد بر محافظت شدن شخصی که بر تخت و مبل تکیه می زده است از جانب خدایان بوده است. مصریان باستان از تصاویر جیوانات اساطیری و افسانه ای در طراحی و ساخت تخت پادشاهی و مبلمان خود استفاده می کرده اند. از نمونه های شاخصی آن نیز می توان به تخت زیبای Tutankhamun’s throne یا توتانکامون اشاره کرد که امروزه در موزه قاهره نگهداری می‌ شود.